FEMINIZM

PEF — © Copyright by Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu
• Aspekt historyczny
• Typologia
– F. liberalny
– F. radykalny
– F. socjalistyczny
• Feminizm w nauce
– Feministyczna filozofia
– Feministyczna etyka
– Feministyczna teologia
• Trzecia fala feminizmu
FEMINIZM (łac. femina — kobieta) — doktryna i ruch społeczny, u podstaw
którego leży przekonanie o krzywdzącym podporządkowaniu kobiet mężczyznom; f. głosi powszechną równość płci, negując wagę różnic biologicznych;
postuluje budowanie społeczeństw jednorodnych, w których pomija się zróżnicowanie działań wypływające ze zróżnicowania płci; celem f. jest równość ludzi
we wszystkich dziedzinach, niezależnie od ich płci.
Aspekt historyczny. Refleksja nad zagadnieniem dyskryminacji kobiet
rozpoczęła się we Francji w dobie Oświecenia; znaczącą rolę odegrała tu pisarka
O. de Gouges, założycielka klubów kobiecych, w których dyskutowano o roli
kobiet we współczesnym społeczeństwie. Kluby te nie były nowością w XVIII–
–wiecznej Francji, istniały już salony, w których arystokratki zapraszały gości,
aby dyskutować na różne tematy. Kluby de Gouges tym różniły się od innych,
że podejmowano w nich jedynie problematykę pozycji kobiet w społeczeństwie
i rozważano ją w klimacie idei oświeceniowych oraz rewolucyjnych. Owocem
tych dyskusji był dokument zatytułowany Déclaration des droits de la femme
(uznawany za pierwsze dzieło feministyczne), przedstawiony na Zgromadzeniu
Konstytuanty w 1791.
W tym samym czasie w Anglii M. Wollstonecraft opublikowała książkę pt.
Vindication of the Rights of Women (Lo 1792, wielokrotnie wznawiana), która stała
się swoistą biblią ruchu kobiecego w krajach anglojęzycznych.
W USA walka kobiet o prawo do udziału w życiu publicznym rozpoczęła
się od działań na rzecz zniesienia niewolnictwa. W 1848 na zebraniu kobiet
w Seneca Falls (N.Y.) uchwalono Declaration of Sentiments and Resolutions.
W dokumencie tym postulowano przyznanie kobietom we wszystkich sferach
życia tych samych uprawnień, jakie posiadali mężczyźni. Wydarzenia te dały
początek organizowaniu się kobiet w celu realizacji postulatów zawartych
w deklaracji. Powstały dwie organizacje różniące się stopniem radykalności
żądań: American Women’s Suffrage Association oraz National Women’s Suffrage
Association. Nazwa organizacji wskazywała, że pierwszorzędnym ich celem
jest walka o prawa wyborcze dla kobiet; stąd wywodzi się potoczna nazwa
tego ruchu — sufrażystki. Gdy w 1920 Kongres USA przyznał kobietom prawa
wyborcze (Dziewiętnasta Poprawka do Konstytucji), działaczki połączonych już
wówczas obu organizacji sufrażystek uznały, że misja zapoczątkowana w Seneca
Falls została zrealizowana — jest to zarazem umowna data końca tzw. pierwszej
fali („dawnej fali”) walki kobiet o równouprawnienie.
feminizm 1